میدان حر
میدان حُر با نام پیشین میدان باغشاه یکی از میدانهای مرکزی تهران است. این میدان در چهارراه خیابان کارگر با خیابان سپه جای گرفتهاست.
پیشینه
باغشاه (تهران)
میدان باغشاه و تندیس سواره ناصرالدینشاه، اثر کمالالملک
از باغهای نامآور تهران که پیشتر در غرب تهران و بیرون از شهر واقع بود و اکنون در درون شهر جای گرفته و محل پادگان نظامی بود. در زمان قاجاریه این باغ گهگاه محل اقامت پادشاهان قاجاریه نیز بودهاست، در سال ۱۲۸۵ خورشیدی سال پیروزی جنبش مشروطه مظفرالدین شاه در باغشاه مینشست.در سال ۱۲۸۷ خورشیدی (۱۳۲۶ قمری)، محمدعلیشاه قاجار پس از آن که با مشروطهخواهان و مجلس از در مخالفت درآمد، مرکز فرماندهی خود را در این باغ قرار داد، شاه با این کار میخواست از شهر بیرون رفته و در باغشاه لشکر بیاراید و به آسانی با مشروطه نبرد کند.
بعدها عبدالحسین میرزا فرمانفرما این باغ را از احمد شاه قاجار خریداری کرد و پس از آن در دوران خیابانکشیهای شهر تهران در دوران رضا شاه، باغشاه قطعه قطعه گردید. باغشاه بعدها به جایگاه استقرار سربازها و لشکر گارد واگذار شد.
اکنون میدان حر در محدوده قدیم این باغ قرار دارد و خیابان سپه و خیابان کارگر از آن میگذرند.
تندیس قدیم
نصرالله حدادی در کتاب طهران قدیم آورده است: ناصرالدین شاه قاجار دستور داد از او در حالی که سوار بر اسب است در قورخانه تهران مجسمهای از جنس برنز ساخته و وسط حوض باغشاه نصب شود. گفته میشود هنرمندان مجسمهساز تندیسی هم قد و قواره ناصرالدین شاه ساختند و در تفرجگاه او نصب کردند. اما نکته جالب رونمایی نکردن آن برای عموم مردم بود و فقط برای خواص و درباریان به نمایش گذاشته شد. بعد از ترور ناصرالدین شاه در سال ۱۲۷۵ شمسی، این مجسمه از وسط استخر برداشته شد.
تندیس میانی
در میانه این میدان تندیس نبرد گرشاسب با اژدها اثر غلامرضا رحیمزاده ارژنگ در سال ۱۳۱۵ قرار دارد که نبرد پیروزمندانه گرشاسپ، از پهلوانان شاهنامه را با اژدها نشان میدهد. گرشاسپ در حالی که نیزهای به دست دارد، در حال نبرد با اژدهایی است که به دور بدن او پیچیده و دهان خود را باز کردهاست.
جنس این مجسمه از بتن است و در سال ۱۳۳۹ در منطقه باغشاه پیشین برپا شدهاست. این اثر ۵/۶ متری که روی یک سکوی بتنی نصب شدهاست به همراه نیزه ۶ متری آن در مجموع ۵/۱۲ متر ارتفاع دارد. میدان حر در گذشته در محدوده باغشاه یا میدان اسبدوانی قرار داشتهاست.
مرزبندی:
محله میدان حر در منطقه ۱۱ تهران واقع شده و در تقاطع خیابان کارگر جنوبی و خیابان امام خمینی واقع شده است. محله میدان حر از شمال به میدان پاستور، از غرب به پادگان حر و اسکندریه، از شرق به خیابان امام خمینی و خیابان ولیعصر و از جنوب به خیابان معیری منتهی می شود
محدودیت ترافیکی:
محله میدان حر در محدوده ترافیکی زوج و فرد قرار دارد. در واقع خیابان کارگر مرز بین محدوده طرح ترافیک و محدوده زوج و فرد است بطوریکه از خیابان کارگر به سمت مرکز شهر و شرق محدوده طرح ترافیک بوده
اتوبوس و تاکسی:
ساکنین محله می توانند براحتی از خطوط تاکسی و اتوبوس سریع السیر در خیابانهای کارگر و امام خمینی بهره مند شده و خود را در کمترین زمان ممکن به مقصد برسانند از میدان حر می توان در کمترین زمان ممکن به میدان انقلاب، خیابان جمهوری، خیابان امام خمینی، میدان قزوین، بزرگراه نواب و سایر خیابانهای شهر رسید
پمپ بنزین:
بالاتر از میدان حر و نرسیده به میدان پاستور
دسترسی به مترو:
ایستگاه مترو دانشگاه امام علی در خیابان امام خمینی و ایستگاه میدان حر در خیابان دانشگاه جنگ
امکانات:
از مراکز درمانی این محله می توان به بیمارستان لقمان حکیم و درمانگاه ولیعصر اشاره نمود. همچنین حسینیه میانه ایهای مقیم مرکز در ضلع جنوب شرقی میدان حر قراردارد که اهالی محله میدان حر و شهروندان از سایر مناطق تهران در ایام سوگواری و مراسم مذهبی در این حسینیه گردهم آمده و به سوگواری می پردازند. خانه فرهنگ حر در شمال شرقی میدان حر دارای انواع کلاسهای گوناگون در زمینه های آموزشی، موسیقی، نقاشی، علمی، صنایع دستی، ورزشی و سایر موارد برای همه سنین و عموم در دسترس بوده و امکانات متنوعی را برای ساکنین محله میدان حر فراهم می نماید. فرهنگسرای انقلاب اسلامی از دیگر مراکز فرهنگی محله میدان حر بشمار می رود که کتابخانه آفتاب با مجموعه متنوعی از آثار و کتب گنجینه ارزشمندی را برای مراجعه کنندگان و ساکنین محله فراهم اورده است. اداره پست منطقه ۱۳ تهران نیز در جنوب میدان حر و در خیابان کارگر جنوبی واقع شده و از دیگر امکانات در دسترس محله میدان حر محسوب می شود محله میدان حر از لحاظ قدمت محله ای تاریخی و قدیمی بوده که در گذر زمان و طی چندین نسل بافت قدیمی و فرسوده آن بتدریج با برجهای نوساز، مراکز خرید مدرن، فروشگاهها و مراکز تفریحی و ورزشی جایگزین شده است. مجموعه بزرگ شهر فروش واقع در جنوب میدان حر و در خیابان کارگر جنوبی شامل انواع متنوعی از فرشها در مدلها، سایزها و برندهای مختلف بوده که همواره شرایط مناسب فروش جهت رفاه حال مشتریان خود ارائه می دهد. شهروندان تهران از کلیه نقاط جهت بازدید و خرید فرش به مجموعه شهر فرش مراجعه می نمایند. در ضلع جنوبی پادگان حر هتل فرهنگیان و باشگاه فرهنگیان در خیابان کاشان مستقر بوده و خدمات گوناگونی از جمله خدمات اقامتی، تفریحی، ورزشی، علمی و فرهنگی به جامعه فرهنگیان سراسر ایران ارائه می نماید. مجتمع تجاری خلیج فارس در چندین طبقه انواع پوشاک و سایر مایحتاج مشتریان را عرضه می کند. همچنین در نواحی مختلف این ناحیه رستورانهای مختلفی وجود دارد که متناسب با ذائقه های گوناگون بوده و شما می توانید با بررسی لیست رستورانهای موجود در محله، براحتی به گزینه ای که متناسب با ذائقه همه افراد خانواده باشد دست پیدا کنید. در خیابان امام خمینی و در امتداد مسیر تا میدان توپخانه که مرکز تهران قدیم بشمار می رود می توانید انواع مختلفی از بناهای قدیمی را مشاهده نمود که بسیاری از آنها در زمره موزه و آثار تاریخی به فعالیت خود ادامه می دهند. همچنین انواع مختلفی از مایحتاج خود را می توانید در بازارها و مغازه های قدیمی این منطقه تهیه نمائید